Ngôi chùa này hơn 100tuổi đã được công nhận là Di tích lịch sử – Văn hóa cấp Quốc gia, tọa lạc trên triền núi Sam. Khởi nguyên ban đầu của chùa, truyền kể rằng,bà Thơ lập gia đình nhưng vì nhà chồng quá hà khắc,bà trốn lên núi Sam,tìm đến chùa Tây An để đi tu,bốc thuốc chữa bệnh cho người.Sau thời gian,chốn đây nhiều người lui tới,nên bà rời đi tìm chốn khác thanh tịnh hơn để tu hành. Và cách chùa không xa bà thấy một cái hang liền lập am để làm nơi tu hành.Kế bên am có 1 hang núi sâu,trong đó có đôi mãng xà to lớn sống. Nhưng từ khi bà tới đây,chúng lại không còn hung tợn nữa, mà thường đến nằm im lắng nghe kinh kệ. Dần dần chúng được cảm hoá, đến ăn đồ chay, trông chừng thú dữ, kẻ gian, bảo vệ chốn tu hành. Bà đặt tên là Thanh Xà,Bạch Xà,sau khi bà mất cũng không ai thấy chúng nữa. Sau nhiều lần được đời sau trùng tu,xây dựng thêm thì Chùa Hang được khang trang như ngày nay! Chùa xây dựng từ dưới chân men theo triền núi,bậc thang bằng đá ở giữa làm lối đi chung.Và 2 bên nhánh có các điện thờ,nơi thỉnh đồ tâm linh Phật Giáo. Vào điện chính của chùa Hang,có một gian phòng để dép.Mọi người phải bỏ dép và nón lại,đeo khẩu trang.Được phép chụp hình,quay phim nhưng nhớ đi nhẹ nói khẽ,không tháo khẩu trang để bị nhắc nhở. Hang Thanh Xà,Bạch Xà.Kế đó có một cửa hang tối đó là đường vào hang Tinh Tấn.Các công tắc đèn mở cảm biến,đường tối. Mình thấy có nhiều du khách sợ giống như 18 tầng địa ngục hoặc bị hù doạ.Có du khách thì đi cửa kế bên ra ngoài ánh sáng.Đó là hướng đi ngược nè. Đi vào đường hang tối,để cảm nhận được tạo tác hang đá núi thiên nhiên,mùi ẩm,tiếng nước nhỏ giọt.Vài bậc thang có một gian phòng làm điện thờ khác nhau. Khi gần ra ngoài sẽ nghe tiếng nước chãy.Đó là Hồ Quan Âm nơi xin nước Cam Lồ uống chữa bệnh. Đường hang rất lý thú bên trong chỉ toàn tượng Phật thôi,khi ra ngoài hang cảm nhận như là con đường mình đi đến đất Phật vậy đó!